Inmiddels zitten we midden in ‘Corona-crisis’. Het dagelijks leven is platgelegd en het is afwachten wanneer alles weer op gang komt. De impact is enorm, een sterk krimpende economie, banen die ineens op de toch staan en bedrijven die in zwaar weer zitten. Wat doe je eraan? Ik moest meteen denken aan de term ‘antifragiel’.
Wat is antifragiel?
Antifragiel is een term die door Nassim Taleb aan populariteit heeft gewonnen. Antifragiel betekent dat iets sterker wordt door schade en/of tegenslagen. Het is daarmee echt het tegenovergestelde van fragiel, en veel meer dan alleen ‘robuust’.
Een aantal voorbeelden:
- Door training beschadig je je spieren, die daardoor sterker worden
- Door je regelmatig bloot te stellen aan kou, kun je er beter tegen
- Door je geld op verschillende manieren weg te zetten, raak je niet alles in een keer kwijt als het tegenzit (of profiteer je dan juist)
Heel verschillende voorbeelden dus. Antifragiel is dan ook een term die in heel veel verschillende situaties gebruikt kan worden. Je kunt fysiek antifragiel zijn, mentale, maar ook je bedrijf of zelfs relatie kan ‘antifragiliteit’ in zich hebben. Waarbij een crisis (zoals de huidige) er juist voor zorgt dat het sterker wordt.
Ok… maar wat heeft dat dan met de huidige ‘crisis’ te maken?
Fragiliteit en crisis
Systemen die (kunstmatig) stabiel worden gehouden, en waar er veel afhankelijkheid is van andere systemen, zijn vaak fragiel. In zijn boek ‘Antifragile’ geeft Taleb tal van voorbeelden - vooral ook op economisch vlak. Je zou kunnen zeggen dat onze economie een hoge mate van fragiliteit heeft. Er is veel afhankelijkheid en een systeem dat sterk samenhangt met het vertrouwen van een grote groep mensen. We zien het ook nu, door het Coronavirus krimpt de economie ineens fors en staan alle beurzen in het rood, Er is weinig weerbaarheid, laat staan dat de economie er (op dit moment) ‘sterker van wordt’.
Je zou ook kunnen zeggen dat er een mentale ‘fragiliteit’ heerst bij veel mensen. Overmatig zorgen maken, pessimisme en vooral de eigen gemoedstoestand laten afhangen van externe factoren zijn tekenen van fragiliteit. Door tegenslagen snel uit het veld geslagen zijn, maar ook de overmaat aan burn-outs zou vanuit een zekere mentale fragiliteit verklaard kunnen worden.
Hoe word je antifragiel?
Er is uiteraard geen eenduidig antwoord op deze vraag, maar voor twee belangrijke categorieën een suggestie geven:
Mentaal: De Griekse stoïcijnen lijken wel de meesters van de antifragiliteit. Zij zochten de ellende zelf op (in meditaties of zelfs in het echte leven). Ze ontdekten dat het opzoeken van dat wat je angst geeft, je juist sterker maakt. William Irvine schrijft hier mooie boeken over! A Guide to the Good Life: The Ancient Art of Stoic Joy.
Sociaal: De antifragiliteit in sociaal contact hangt wel sterk samen met de mentale. Wanneer zelfwaardering intern is, en dus niet (te) afhankelijk van anderen, is iemand al weerbaarder. Bij tegenslagen of kritiek haal je de relevante informatie (dus: wat helpt mij verder) uit de situatie, maar leg je feedback waar je niks aan hebt naast je neer. Mensen die je tegenwerken ben je dankbaar: het zijn de mensen die jou weerbaar maken in het leven en ervoor zorgen dat je in de toekomst minder snel overstuur raakt.
Bedrijfsmatig: Wanneer je inkomen van meerdere bronnen afhankelijk is, ben je beter bestand tegen een crisis. Een taxichauffeur is ‘antifragieler’ dan een bankmedewerker, maar kent ook meer ‘tijdelijke’ onzekerheden. Je kunt je afvragen wat mensen altijd nodig hebben, crisis of niet? Hoe val je op tussen de concurrentie? Of: welke vorm van betaling kun je hanteren om te voorkomen dat het ineens stil valt? De trend waarbij jouw product een service is waar maandelijks voor betaald wordt, is een goed voorbeeld van een business die mogelijk robuuster is.