Chronische pijn is vaak onzichtbaar. En dat levert regelmatig commentaar op… Het zit tussen je oren, gister lukte het toch ook om boodschappen te doen - waarom lig je vandaag dan op de bank, ik zie niks aan je - het zijn allemaal uitspraken die iemand met chronische pijn naar het hoofd geslingerd kan krijgen. Welke impact heeft dat, en wat kun je er aan doen?
De sociale kant van pijn
In deze blog sta ik stil bij de ‘sociale’ kant van pijn. We zeggen dat pijn door biologische, psychologische en sociale factoren ontstaat. Dat betekent, dat ook sociale factoren een rol hebben in de pijn.
Er zijn verschillende modellen voor, maar meestal zeggen we dat de sociale factoren de volgende zijn:
- Directe omgang met personen (een-op-een relaties)
- Familie
- Vrienden
- Werk
- Gemeenschap
Je kunt je voorstellen dat pijn een sterke invloed heeft op de sociale omgeving. Zo vertelde Peter mij het volgende:
"Door de pijn zit ik in een rolstoel. Mijn klaverjasclub is niet rolstoelvriendelijk. Ik durf er niet meer te komen, want ik ben bang dat ik bij de drempel blijf haken en mensen me uitlachen. Wat een afgang. Ik mis het, ik had zo’n plezier in die avondjes."
Dit voorbeeld laat zien dat de sociale kant van pijn, ook direct invloed heeft op lichaam en geest. Peter heeft last van negatieve gevoelens en gedachten door het sociale isolement. Dit zorgt ervoor dat zijn alarmsysteem mogelijk nog sneller alarm slaat. Zijn lichaam reageert op de spanningen door bepaalde hormonen aan te maken. Hij komt er minder uit, waardoor hij nog minder beweegt. Wat weer invloed heeft op zijn conditie, maar hem ook een slecht gevoel geeft.
Kortom: Hoe mensen op je reageren en wat je zelf besluit te doen, heeft uiteindelijk ook gevolg voor jouw pijn en hoe je in je vel zit. Dat pijn vaak onzichtbaar ism, en mensen kwetsend reageren, maakt het alleen maar lastiger.
Open of gesloten?
Misschien heeft iemand je wel eens verteld dat je meer open zou moeten zijn. Of juist het tegenovergestelde, dat niemand te vertrouwen is en je jouw problemen maar voor je moet houden. De vraag is niet of je open of gesloten zou moeten zijn, maar naar wie je open of gesloten wilt zijn.
Open zijn over jouw pijn is belangrijk om het te verwerken. Het een plek te geven, erkenning te krijgen en daarmee hopelijk ook jouw alarmsysteem minder gevoelig te maken. Bedenk daarom goed naar wie je open zou willen zijn. Misschien wel een lotgenoot, maar misschien niet die ene buurvrouw. Sommige mensen zullen je nooit (willen) begrijpen. Het heeft weinig zin daar energie in te steken of te proberen te overtuigen. Er zijn meer dan genoeg mensen op de aarde die je wel kunnen begrijpen of helpen.
Naar die andere mensen is het prima om gesloten te zijn. Misschien te zeggen dat het ‘prima’ gaat. Niks uit te leggen, als ze een vraag stellen waar de negativiteit al uit blijkt. Een andere arts of hulpverlener te zoeken, als de huidige jou de indruk geeft dat het allemaal maar tussen de oren zit.
En die opmerkingen? Die blijven misschien altijd wel vervelend. Misschien lukt het je wel om ze weg te laten waaien met de wind. Of er zelfs om te lachen. Of misschien lukt het wel om te denken: What doesn’t kill me, makes me stronger.